koscian3mWydawnictwami PTTK zajmowałem się osobiście, pełniąc funkcję Wiceprezesa Zarządu Oddziału PTTK w Kościanie. Inicjatywa wydania przewodników - monografii pojawiła się w 1988 roku, kiedy zakończyła się prowadzona przez Zarząd Wojewódzki PTTK w Lesznie inwentaryzacja krajoznawcza województwa leszczyńskiego, w tym byłego powiatu kościańskiego. Przy inwentaryzacji pracowali: Paweł Łęcki, Andrzej Łęcki, Justyna Małecka i P. Ciastowski - wszyscy z Poznania.
Od dawna jako kościaniakowi i zapalonemu turyście chodziło mi po głowie wydanie przewodników po Ziemi Kościańskiej. Już w latach 1960 - 1970 jeśdziłem po powiecie kościańskim i prowadziłem obserwacje, których wyniki szczegółowo notowałem. Moim zainteresowaniem cieszyły się szczególnie pałace, parki, stare, okazałe, rzadkie drzewa itp.

 

 

Po zebraniu w roku 1990 kompletu materiałów, takich jak inwentaryzacja krajoznawcza, katalog zabytków sztuki, materiały wojewódzkiego konserwatora zabytków i przyrody oraz moje własne opracowania i notatki, dokonałem ich tematycznego podziału. Posegregowałem ogromne ilości zebranych w maszynopisie danych i przyporządkowałem je poszczególnym gminom i miastu Kościan. Szczególnie ważne okazały się moje własne notatki sporządzone w latach 60-tych, a dotyczące parków i zespołów parkowo-pałacowych, w których dokonano w latach następnych nieodwracalnych zniszczeń. Typowym przykładem opisanej sytuacji jest zespół parkowo-pałacowy w Kurowie. Z moich zapisków można się dowiedzieć, jak wyglądało kiedyś otoczenie pałacu. Dzisiaj po drewnianym mostku łączącym pałac z wyspą i romantyczną altanką a także czystej wodzie próżno szukać śladów. Ale wróćmy do tematu. Następnym krokiem jaki należało wykonać, było zestawienie treści zawartych w poszczególnych śródłach oraz ich weryfikacja. Trzeba było m. in. sprawdzić stan opisywanych obiektów, dokonać pomiarów np. obwodów pni drzew - pomników przyrody. W latach 1990-1991 opracowałem koncepcję i przygotowałem treść poszczególnych przewodników, poświęcając kolejne z nich gminom wchodzącym w skład Ziemi Kościańskiej. O pomoc finansową umożliwiającą wydanie przewodników zwróciłem się do Urzędu Wojewódzkiego w Lesznie, Urzędu Miejskiego w Kościanie oraz poszczególnych gmin.
Pierwsze wydawnictwo nosiło tytuł "Zwiedzamy miasto Kościan" i ukazało się w 1992 roku. Ze względu na nieotrzymanie pomocy finansowej z Urzędu Miasta w Kościanie (pomógł częściowo Urząd Wojewódzki) przewodnik był pozbawiony map i planów, a zdjęcia nie były dobrej jakości. Jedynie treść wydawnictwa była zgodna z moimi oczekiwaniami. Ukazanie się "Kościana" przekonało chyba do moich zamiarów zarządy poszczególnych gmin, bo na wydanie następnych pozycji dotyczących Ziemi Kościańskiej otrzymywałem pomoc finansową pozwalającą na pokrycie kosztów druku. W roku 1993 ukazała się pozycja pod tytułem "śmigiel i okolice", dofinansowana przez Urząd Miasta i Gminy w śmiglu oraz Urząd Wojewódzki w Lesznie. Jej zasięg obejmował teren gminy śmigiel i okolice Bucza.
Z kolei w roku 1994 wydałem tomik "Okolice Kościana", obejmujące kompleksowo gminę Kościan wraz z opisami, mapkami i zdjęciami. Ciekawostką jest zamieszczony w nim wiersz i legenda o brzozie gryżyńskiej. "Okolice Kościana" zostały wzbogacone o treści dotyczące gmin Czempiń, Kamieniec i Wielichowo (bez map i zdjęć), bowiem odmowa udzielenia pomocy finansowej przez wymienione gminy nie pozwoliła na wydanie osobnych pozycji.
W roku 1995 wydałem przy pomocy finansowej Urzędu Miasta i Gminy w Krzywiniu i Urzędu Wojewódzkiego w Lesznie pozycję pod tytułem "Krzywiń i okolice". Zawiera ona treści dotyczące gminy Krzywiń oraz przeznaczoną głównie dla młodych turystów część o PTTK, architekturze, zabytkach i przyrodzie.
Ze względu na wyczerpanie się nakładu, brak map i słaby poziom części ikonograficznej tomiku "Zwiedzamy miasto Kościan" wydałem w roku 1996 jego nową, zmienioną wersję, pod tytułem "Kościan. Przewodnik turystyczny". W tym przedsięwzięciu pełnej pomocy finansowej udzieliły Urząd Miasta w Kościanie i Urząd Wojewódzki w Lesznie. Przy opracowaniu tego tomiku wydatnej pomocy udzielił mi kol. Leszek Michalczak. Przewodnik opisuje kompleksowo miasto Kościan. Opisuje jego zabytki, przyrodę, najciekawsze budynki mieszkalne i przemysłowe. Wydawnictwo zawiera także mapki, szkice, kolorowe, wysokiej jakości fotografie oraz plany poszczególnych części miasta. Zamieściłem w nim także opisy szlaków turystycznych przechodzących przez Kościan i jego okolice. Krótko przed wydaniem "Kościana" utworzono Park Krajobrazowy im. Dezyderego Chłapowskiego i wytyczono nowe szlaki na jego terenie. Opisy oraz mapki nowych szlaków - czerwonego im. D. Chłapowskiego i Kopaszewskiej Drogi Krzyżowej (czarny) znalazły także swoje miejsce w przewodniku.
Pozycją "Kościan. Przewodnik turystyczny" zakończyłem cykl wydawniczy poświęcony Ziemi Kościańskiej a dotyczący całego, byłego powiatu kościańskiego (obecny obejmuje nieco mniejszy obszar).

Włodzimierz Kozłowski

Na zlecenie Starostwa Powiatowego w Kościanie w roku 2010 wydawnictwo Pietruszka I Mierkiewicz przy współudziale działaczy PTTK wydało mapę turystyczną w skali 1:50 000 „Powiat kościański” z bardzo bogatą treścią krajoznawczą, szlakami turystycznymi pieszymi i rowerowymi oraz planami miast: Kościana, Czempinia, Krzywinia i Śmigla.

 

koscian1m koscian3m.jpg krzywinm.jpg
koscian2m.jpg smigielm.jpg